Konferencja popularnonaukowa Miasta Kresów Dawnej Rzeczypospolitej. Źródła, stan badań i perspektywy badawcze
Centrum Kulturalne w Przemyślu, Muzeum Archidiecezjalne w Przemyślu, Muzeum Kresów w Lubaczowie oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na konferencję naukową „Miasta Kresów Dawnej Rzeczypospolitej. Źródła, stan badań i perspektywy badawcze”, towarzyszącą działalności Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej.
Konferencja odbędzie się 24 października 2025 r. w Muzeum Archidiecezjalnym w Przemyślu, w godzinach 9:00-18:00. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
Wydarzenie zgromadzi badaczy z Polski, Litwy i Ukrainy, a podczas czterech sesji tematycznych prelegenci przybliżą bogactwo źródeł i tematów związanych z historią miast Kresów od późnego średniowiecza po początek XX wieku.
Konferencja pozwoli spojrzeć na miasta Kresów jako na wielowymiarowe ośrodki życia społecznego, religijnego i gospodarczego
W programie cztery sesje tematyczne, m.in.:
- źródła do dziejów miast kresowych,
- archiwa i rejestry podatkowe,
- życie religijne i wielowyznaniowe,
- studia przypadków wybranych miast kresowych.
Szczegółowy program Konferencji:
9.00-9.15 Otwarcie konferencji
9.15-10.15 Sesja I: Źródła do dziejów miast kresowych epoki nowożytnej i rozbiorów
dr Bogdana Petryszak (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie),
„Problemy badawcze nad spuścizną kancelaryjną miast i miasteczek dawnych województw ruskiego i bełskiego w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych”
dr hab. Tomasz Kargol, prof. UJ (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego),
„Źródła do badań miast Galicji, Wołynia, Podola i Kijowszczyzny w epoce rozbiorów w archiwach podworskich”
dr VolodymyrDolinovskyi (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie), „Źródła do historii miast wschodniogalicyjskich w latach 1772-1918 w zbiorach Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie”
10.15-10.45 Dyskusja
10.45-11.15 Przerwa
11.15-11.55 Sesja II: Źródła podatkowe do dziejów kresowych miast epoki nowożytnej i rozbiorów
dr hab. BernadettaManyś, prof. UAM (Wydział Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu),
„Miasto wielu profesji. Regestry podatkowe wileńskiego magistratu z 1. poł. XVIII w. jako źródło do badań nad miejskimi rzemieślnikami – perspektywy badawcze oraz wyzwania”
dr Łukasz Jewuła
„Źródła podatkowe z końca XVIII i 1. poł. XIX w. i ich znaczenie dla badania dziejów miast galicyjskich”
11.55-12.25 Dyskusja
12.25-12.55 Przerwa
12.55-14.15 Sesja III: Kościół i religia w miastach kresowych epoki nowożytnej i rozbiorów
dr hab. Dorota Wereda (Uniwersytet w Siedlcach),
„Rola miejsc kultu maryjnego prowadzonych przez zakon bazylianów prowincji litewskiej w funkcjonowaniu miast Wielkiego Księstwa Litewskiego”
dr docent DomininkasBurba (VytautoDidžiojouniversitetas, Uniwersytet Witolda Wielkiego, Wilno-Kowno),
„Mienie, finanse, przestępstwa: sprawy augustianów wileńskich w księgach sądowych z XVIII w.”
dr hab. Grzegorz Chajko, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie)
„Rzymskokatolickie parafie miejskie w archidiecezji lwowskiej. Problematyka źródłowa i badawcza w świetle wybranych przykładów”
dr hab. Irena Wodzianowska (Katedra Historii i Historiografii Europy Środkowo-Wschodniej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II),
„Greckokatolickie cerkwie w krajobrazie miasteczek województwa bracławskiego”
14.15-14.45 Dyskusja
14.45-15.45 Przerwa
15.45-17.05 Sesja IV: Miasta Kresów – studium przypadku
dr hab. Arkadiusz Janicki,prof. UG (Uniwersytet Gdański)
„Kurlandzkie miasta i rezydencje książęce w schyłkowym okresie istnienia Księstwa Kurlandii i Semigalii”
dr hab. Iwona Janicka, prof. UG (Uniwersytet Gdański)
„Mój żywot lekarski” Aleksandra Korewy - nieznane źródło do poznania wileńskiego środowiska lekarskiego w 2. poł.XIX w.”
dr hab. Krzysztof Ślusarek (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego)
„Miasta historycznego Podola w XIX w. – stan i perspektywy badań”
dr hab. Mariusz Korzeniowski, prof. UMCS (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), „Polacy w przestrzeni miejskiej Kijowa w latach 1905-1918”
17.05-17.35 Dyskusja
17.35-18.00 Podsumowanie i zakończenie obrad